Haşhaşlı kek, en çok Afyon sonrasında Uşak, Kütahya, Isparta ve Antalya gibi bölgelerde çokça yetiştirilen bitkinin öğütülmüş haliyle yapılan bir kek çeşididir. Artvin Şavşat Balıklı Köyü Yaylası'nda hiç uğraş vermeden yetişmekte olan, uykucu haşhaş, Afyon çiçeği olarak anılan ve gelincikler familyasından olan Haşhaşın, üretim ve yayılışı Doğu Akdeniz'den çıkmakta olup, günümüz imkânlarınca aktarlardan, marketlerden rahatlıkta satın alınabilmektedir. Morfin, papa verin, kodein, tebain gibi maddeleri narkotik maddeleri içermesi sebebiyle üretimi titizlikle takip edilmektedir. Botanik yapısı ise; yaprakları yumurta şeklinde olup, kenarları derin dişli ve mavimsi yeşil veya gri rengindedir. Yetiştiği bölgeye göre uzunluğundaki metrede fark gösteren haşhaş, yukarı doğru çatallaşır ve uzun bir sap üzerinde çiçek açtığında düzgün bir hal alır. Tabana doğru iki adet yarığı bulunan bitkinin, çiçek açınca bu yaprakları dökülür. Çiçeklerinin solup dökülmesiyle ortadaki göbek fıçı şeklini alır. Kapsüllerinden beyaz bir sıvı akmasının ardından bir gün sonra bu sıvı esmer bir hal alır ve yapışkan madde haline gelir. Buna Afyon (Opium) denmektedir.

Normal hayatta tükettiğimiz simit, poğaça, börek gibi unlu mamullerin süslenmesinde de haşhaş bitkisinin öğütülmüş halinden yararlanılmaktadır. Kapsül şeklinde bulunan haşhaş, içeriğinde birçok tohum bulundurmaktadır. Yetiştirilme sürecinde haşhaşın tohumları çiftçiler tarafından bir miktarı saklanarak, diğer hasat zamanı üretiminde verim sağlamaktadır. Yazları sıcak ve kurak, kışları az yağış alan bölgelerde çok şart aramadan kolayca üretebilinen ve bereketli bir bitki olan haşhaş, en çok tıp alanında kullanılmakta olup, %90 üretim alanı Tıp alanı içindir. Tıp ilaçlarının üretiminde; özellikle ağrı ve sancıları gidermede ve ishal giderici olarak kullanılmaktadır. Tedavi şeklinde ise; mesane iltihabında, sıraca hastalığında, kabızlık ve raşitizmde kullanılmaktadır. Ülkemiz Hintlerden sonra 2. Sırada haşhaş üretiminde yer alarak en büyük ihracatı gerçekleştirmiş bulunmaktadır. Bünyesinde çok fazla tohum bulunduran haşhaş, yağı çıkarıldıktan sonra da küspesi, hayvanların yemlerinde değerlendirilmektedir. Hayvanın yemlerine katıldığında süt arttırıcı özelliği ile de fayda sağlamaktadır.

Keklerde, kurabiyelerde kullanılan haşhaş bitkisi öğütülmüş olduğundan herhangi bir sakıncası olmadığını belirtmekte fayda bulunmaktadır. İhracatın gözdesi ve tıp alanındaki yararlarıyla meşhur haşhaşın, yiyecek alanlarında kullanımına örnek olan Haşhaşlı Kek'in malzemelerini kolayca temin edebilir, misafirlerinize bu değişik lezzeti tatma şansını verebilirsiniz. Pişme süresinin diğer kek türlerinden uzun olması zahmet gerektirse de lezzeti karşısında zahmetini göze alamayacağınız muhteşem lezzeti kaçırmamalısınız. Şerbetli olarak hazırlanan bir tatlı çeşidi olması sebebiyle, diyabet ve şeker hastalarının dikkatle tüketmesi tavsiye edilmektedir. Piyasada kuru ya da yaş olarak satılan haşhaşı, kullanım süresine kadar buzdolabında temin etmeniz tavsiye edilmektedir.

Şerbetini kekin üzerine dökeceğinizden önceden hazırlayarak soğumasını beklemeniz gerekmektedir. Su ve şekeri birkaç damla limon suyu sıkarak kaynatın. Fazla yakmamalısınız zira tadı acılaşacaktır. Şerbeti yeteri miktarda kaynattıktan sonra oda sıcaklığında soğumaya bırakın.

Kuru malzemeleri elekten geçerek karışıma katmanız kekin kabarık olmasını sağlayacaktır. Derin bir karıştırma kabında un, irmik, haşhaş, vanilya ve kabartma tozunu karıştırın. Ayrı bir karıştırma kabında yumurta ve şekeri mikser yardımıyla iyice köpürünceye kadar çırpın. Sıvı yağı da ilave edip 1-2 dakika daha karıştırın. Kuru malzemeleri de yağlı karışıma da ilave ederek, mikser yardımıyla birkaç dakika daha çırpın.

Önceden yağladığınız kek kalıbına hazırladığınız karışımı dökün. Spatula yardımıyla her tarafa yayılacak şekilde malzemeyi dökmeniz, karışımda fazla havanın birikmemesine neden olacaktır. Tezgâha 3 kere vurarak hava kabarcıklarının sönmesini sağladığınız malzemelerin olduğu kek kalıbını, önceden ısıtılmış fırında 175 derecede 30-35 dakika kadar pişirin. İlk 20 dakikada fırının kapağını açmayın. Bu fırının içindeki havanın soğumayarak kekin kabarık olmasını sağlayacaktır. Çatal yardımıyla malzemenin bulaşmadığında kekiniz pişmiş demektir. Sıcak olarak çıkarttığınız kekin üzerine önceden kaynatıp soğuttuğunuz şerbeti dökün. Kekin hamurlaşmaması için şerbetin ısısına özellikle dikkat etmeniz gerekmektedir. 10-15 dakika kadar kekin şerbeti iyice emmesi için bekletin.

Bu bekleme esnasında krema malzemeleri olan un, süt, nişasta ve şekeri sırayla sos tenceresinde kaynatarak pişirin. Ancak unu topaklanmaması için karışıma en son ilave ederek karıştırın ve soğumaya bırakın. Diğer yandan kremşanti ve sütü mikser yardımıyla çırpın ve buzdolabında 10 dakika kadar bekleterek donmasını sağlayın. Krema soğuyunca donan kremşantiyle birlikte mikser ile çırparak ikisinin karışmasını sağlayın ve şerbeti emmiş olan kekin üzerine dökün. 2-3 saat dolapta bekleterek servis yapabilirsiniz.

Afiyet Olsun.